Het versterken van het zelfvertrouwen van een kind is niet alleen bevorderlijk voor zijn prestaties in het veld, maar ook daarbuiten. Het vergoot zijn mentale weerbaarheid in situaties waarin hij te maken krijgt met teleurstellingen, verlies of eventuele uitval. De belangrijkste bron voor een versterkt gevoel van zelfvertrouwen is de ervaring van succes. Wanneer een kind zijn droom om in de jeugdopleiding van een Betaald Voetbal Organisatie (BVO) te mogen spelen in vervulling ziet gaan, heeft dit onmiskenbaar invloed op zijn of haar zelfvertrouwen. Maar dit is pas het begin. Hoe kun je als ouder dit zelfvertrouwen vervolgens waarborgen in een prestatieklimaat, waarin alles elke dag draait om winnen en de beste zijn?
Als ouder beïnvloed je je kind op vele manieren: door je aan- of afwezigheid langs de kant, de manier waarop je juicht bij een doelpunt, het commentaar of de aanmoedigingen die je tijdens de wedstrijd roept en welk bericht of foto je na afloop op social media plaatst, enz. Al deze voorbeelden hebben direct of indirect invloed op het zelfbeeld van je kind, zowel positief als negatief, en vormt bij elkaar opgeteld een belangrijk referentiekader in zijn of haar beleving in het veld.
Het is de taak van de ouder dat het kind ten alle tijden plezier in het voetbal houdt en met voldoende zelfvertrouwen iedere training en wedstrijd het veld opstapt. Wat er ook gebeurt. Dit is niet altijd makkelijk. Zeker niet als het kind dagelijks onder grote druk moet presteren en/of te maken krijgt met grote sportieve teleurstellingen. Hoe doe je dit? Hieronder heb ik een aantal tips en handvatten op een rijtje gezet die je als ouder kan gebruiken in de begeleiding van je kind in dergelijke situaties:
- Richt je als ouder in de communicatie met je kind altijd op de lange termijn. Focus op het proces van ontwikkeling en niet op een eindresultaat. Hoe is je kind bijvoorbeeld technisch en tactisch vooruit gegaan in vergelijking met een paar maanden geleden? Wat heeft hij tot dat moment allemaal geleerd en op welke punten denkt hij zichzelf nog te kunnen verbeteren? Hoe kan hij dit het beste aanpakken?
- Beschouw de teleurstelling of terugval in prestaties als een leermoment en kritiek van een trainer als iets positiefs. Denk in verbeterpunten en niet in zwaktes of tekortkomingen.
- Benoem na afloop van een wedstrijd niet alleen de fouten en de missers, maar vooral ook de goede passes en mooie acties.
- Geef je kind de tijd en ruimte om zelf naar je toe te komen.
- Luister naar je kind.
- Laat hem zelf reflecteren op zijn prestaties en laat hem daarbij zijn eigen gevoelens onder woorden brengen. Leg je kind geen woorden, kritiek of twijfels in de mond.
- Plaats ook eens een foto van een verloren wedstrijd, waarbij je trots aangeeft hoe hard je kind gewerkt heeft zonder op te geven.
- Oordeel niet als ouder, maar stel open vragen. Deze vragen beginnen met wie, wat, waar, hoe, wanneer, welke en waarom. Op deze manier geef je je kind de kans om meer toelichting te geven dan alleen maar ja of nee te antwoorden.
- Laat je kind actief bedenken waar hij trots op is.
Is je kind een moeilijke spreker? Laat je kind het dan opschrijven: Wat ging er goed? Wat zou je de volgende keer anders doen en hoe? Waar was hij trots op? Waar had hij het meeste plezier in?
Jullie van Bennekom (www.talentcoachfootball.com en www.soul2goal.com)